İhtiyaç Nedeniyle Tahliye Davası

I. Giriş
İhtiyaç nedeniyle tahliye davası, kira hukukunda sık rastlanan bir dava türünü oluşturur. Kiraya veren veya yeni malik, konut ya da işyeri ihtiyacını ileri sürer. Bu kişiler, tahliye talebiyle dava açar. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 350 ve 351. maddeleri bu hakkı düzenler. Ancak yalnızca yasal dayanak yeterli olmaz. Taraflar, ihtiyacın gerçek, samimi ve zorunlu olduğunu net biçimde ortaya koyar. Ayrıca taraflar, davayı usule ve sürelere uygun şekilde yürütür. Bu yazı, tahliye davalarının hukuki temellerini ve uygulamadaki süreci açıkça anlatır.
II. Hukuki Dayanaklar ve Uygulama
A. MADDE 350 – Kiraya Verenin Gereksinimi
Kiraya veren, kendisi veya yakını için taşınmazı kullanmak isterse dava açar. Belirli süreli sözleşmelerde, kiraya veren süre sonunda tahliye talep eder. Belirsiz süreli sözleşmelerde ise kiraya veren, fesih dönemine uygun şekilde dava açar.
Kiraya veren, ihtiyacın gerçekliğini somut belgelerle açıkça ispat eder. Yargıtay kararları bu konuda yol gösterir. Tanıklar, bilirkişi raporları ve teknik belgeler ihtiyacı destekler. Ancak, kiraya veren başka bir taşınmaza sahipse, mahkeme talebi reddeder.
B. MADDE 351 – Yeni Malikin Gereksinimi
Yeni malik, taşınmazı satın aldıktan sonra ihtiyacını yazılı olarak kiracıya bildirir. Malik, bildirimi taşınmazı edinmesinden itibaren bir ay içinde gönderir. Daha sonra altı ay geçince dava açar. Yeni malik, isterse sözleşme süresinin bitiminden sonra bir ay içinde dava açmayı da seçebilir.
Yeni malik, ihtarnameyi zamanında gönderir ve bu sayede hakkını korur. Aksi halde malik, tahliye hakkını kaybeder.
III. Dava Süreci ve Mahkeme Aşamaları
Dava Öncesi Hazırlıklar
Kiraya veren, dava öncesinde gerekli belgeleri hazırlar. Teknik raporlar, kira sözleşmesi ve ihtarname örneklerini dosyasına ekler.
Taraflar, bu süreçte uzman bir avukattan hukuki danışmanlık alır. Buna ek olarak uzman avukat, dava stratejisini belirleyerek tarafları yönlendirir.
Mahkeme Aşaması
Taraflar, dava dilekçesini açık ve anlaşılır biçimde hazırlar. Delilleri, dayanakları ve talepleri net olarak sunar.
Hakim, tanıkları dinler ve bilirkişi raporlarını inceleyerek karar verir. Mahkeme, ihtiyacın gerçekliğini kabul ederse tahliyeye karar verir. İcra memuru tahliye işlemini uygular.
Kiraya veren, tahliyeden sonra taşınmazı hemen başka birine kiralarsa, kiracı tazminat talep eder.
IV. Emsal Kararlar
Yargıtay, kararlarında ihtiyacın gerçekliğini ve zorunluluğunu esas alır. Mahkemeler, tanık beyanlarını ve raporları değerlendirerek karar verir.
Konutun yıkılması, yeniden inşası ve iş gereksinimi tahliye sebebi oluşturur.
Yeni malik, bildirim süresine uyduğunu ve ihtiyacını doğru şekilde açıkladığını ispatlar.
V. Stratejik Öneriler
Taraflar, belgeleri eksiksiz şekilde toplar. Teknik raporlar ve ihtar belgeleri dosyada yer alır.
Taraflar, dava açarken usule ve sürelere dikkat eder. Yazılı ihtar süresi kaçırılmaz.
Avukatlar, dava sürecinde taraflara etkili biçimde rehberlik eder.
2023 yılından itibaren, taraflar her davada arabuluculuk başvurusunu önce yapar.
VI. Görevli ve Yetkili Mahkeme
Sulh Hukuk Mahkemeleri tahliye davalarında görevli olur. Taşınmazın bulunduğu yerdeki mahkeme yetki sahibi olur.
VII. Sonuç
Taraflar, tahliye davalarını dikkatle yürütür.
Avukatlar, delilleri etkin şekilde sunarak süreci başarıyla yönetir.
Taraflar, hem kiracının hem de malikin hakkını dengeli şekilde korur.
Uygun hukuki yöntem, net ve etkili sonuç sağlar.
Vatandaşlar, haklarını güvenle savunmak için avukat desteği alır.

⚖️ Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Konut İhtiyaç Nedeniyle Tahliye Yargıtay Kararları
Yargıtay, konut ihtiyacına dayalı tahliye davalarında üç unsura dikkat çeker. Bu unsurlar gerçek, samimi ve zorunlu ihtiyaç. Örneğin, Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 18.03.2018 tarihli kararında bu esaslar açıkça vurgulanır. Kiraya veren, mevcut konutun yetersiz olduğunu ve benzer taşınmaz bulunmadığını kanıtlar. Mahkeme, tanık beyanları, keşif raporları ve belgeleri dikkate alarak karar verir.
Altsoyun İhtiyacı Nedeniyle Tahliye
Kiraya veren, altsoyu için de ihtiyaç gerekçesiyle dava açabilir. Türk Borçlar Kanunu bu hakkı tanır. Ancak kiraya veren, altsoy için gereksinimin gerçekliğini açıkça ispatlamalı. Mahkemeler, altsoyun barınma zorunluluğunu ve mevcut konut imkanlarını değerlendirir. Bu süreçte, kiraya verenin diğer taşınmazlarının durumu da önem taşır.
Ev Sahibinin İhtiyacı Nedeniyle Tahliye
Ev sahibi, kendisi ya da bakmakla yükümlü olduğu kişiler için tahliye talep edebilir. TBK m. 350 buna izin verir. Dolayısıyla mahkemeler, ihtiyacın samimi ve devamlı olduğunu araştırır. Ev sahibi, sağlık sorunları veya ailevi nedenlerle ihtiyaç duyduğunu ispatlamalıdır. Belgeler, bu iddiaları desteklemelidir.
TBK İhtiyaç Nedeniyle Tahliye
Türk Borçlar Kanunu, tahliye davalarını iki maddeyle düzenler. MADDE 350, kiraya verenin gereksinimini esas alır. MADDE 351, yeni malikin taşınmaz ihtiyacını açıklar. Her iki durumda da ihtiyaç, gerçek ve zorunlu olmalıdır. Taraflar, sürelere ve yazılı bildirim şartına dikkat etmelidir. Aksi halde dava reddedilir.
İhtiyaç Nedeniyle Tahliye İhtarname Süresi
Kiraya veren, belirsiz süreli sözleşmelerde yazılı ihtar gönderir. Bu ihtarı fesih süresi bitmeden bildirir. Süre, genellikle en az üç aydır. İhtardan sonra bir ay içinde dava açar. Belirli süreli sözleşmelerde ise kiraya veren, süre sonunda doğrudan dava açabilir. Mahkemeler, ihtarnamenin usulüne uygun hazırlanıp hazırlanmadığını inceler.
İhtiyaç Nedeniyle Tahliye Davası Açma Süresi
TBK m. 350 ve 351, dava süresini açıkça belirtir. Belirli süreli sözleşmelerde kiraya veren, sürenin bitiminden sonra bir ay içinde dava açar. Belirsiz süreli sözleşmelerde ise fesih bildirimi sonrası bir ay içinde dava açar. Kiraya veren, ihtar göndererek kira yılını tamamlayabilir. Bu sürelerin titizlikle takip edilmesi gerekir.
Belirli Süreli Kira Sözleşmesinde İhtiyaç Nedeniyle Tahliye
Kiraya veren, belirli süreli sözleşmenin bitiminde dava açabilir. Ancak dava süresini kaçırmamalıdır. Dava süresi, sözleşme bitiminden itibaren bir aydır. Kiraya veren, sözleşme bitmeden önce yenilememe bildirimini yaparsa süre uzayabilir. Dava açma süresine uyum, tahliye kararını etkiler.
Yeni Malik İhtiyaç Nedeniyle Tahliye
Yeni malik, taşınmazı aldıktan sonra ihtiyaç duyarsa yazılı bildirim yapar. Bu bildirimi, edinme tarihinden itibaren bir ay içinde gönderir. Ardından altı ay geçtikten sonra dava açabilir. Dilerse, sözleşme bitiminden sonra bir ay içinde dava açar. Mahkemeler, yeni malikin ihtiyacını ispat edip etmediğini inceler. Ayrıca kiracının korunmasına da dikkat eder.
♦ İlginizi Çekebilecek Diğer Yazılarımıza da Göz Atın
Hukuki konularda daha fazla bilgi edinmek ister misiniz?
Aşağıda sizin için derlediğimiz diğer makalelerimize de göz atmanızı öneririz.
Her biri özenle hazırlanmış bu içerikler, karşılaştığınız hukuki sorunlarda size yol gösterebilir.
Unutmayın, doğru bilgi doğru adımı atmanızı sağlar!
◊ Yazılarımıza ulaşmak için aşağıdaki bağlantıları kullanabilirsiniz:
Profesyonel Hukuki Destek İçin Bizimle İletişime Geçin
Tahliye süreciyle ilgili daha fazla bilgi almak, hukuki destek almak veya profesyonel bir sözleşme hazırlanmasını sağlamak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Uzman ekibimiz, tüm hukuki süreçlerde size yardımcı olmaya hazırdır.